پایان نامه با کلید واژگان کشورهای منتخب، خاورمیانه، اثرات ثابت، روش حداقل مربعات
وجود دارد.
مختر
2010
پاکستان
2007-1960
یک رابطه منفی بلند مدت بین تورم و بازبودن تجاری وجود دارد که فرضیه رومر را در پاکستان تایید میکند.
جعفری صمیمی و همکاران
2011
ایران
2007-1973
که باز بودن اثر منفی و معنا داری بر تورم در کوتاه مدت دارد اما اثر آن در دراز مدت قابل توجه نیست.
لارتی
2012
باز بودن اقتصادی تاثیر منفی بر تورم غیر قابل معامله دارد و سیاست پولی بهینه با توجه به درجات مختلف باز بودن اقتصادی متفاوت است.
ب) پژوهشهای انجام شده در داخل کشور
محقق
محدوده زمانی و مکانی پژوهش
چکیده
سلمان پور و همکاران
1386
ایران
تورم داخلی تحت تاثیر متغیرهای تورم انتظاری، تورم وارداتی، شکاف تولید داخلی و خارجی میباشد.
طیب نیا و همکاران
1387
ایران
1- هر چه اقتصاد ایران باز‌تر باشد، انتظار می‌رود اثرپذیری تورم از ادوار تجاری داخلی کمتر شده و تورم نوسانات کمتری داشته باشد. 2- افزایش قیمت نسبی کالاهای وارداتی همانند شوک عرضه در اقتصاد عمل کرده و تورم را افزایش میدهد. 3- رونق و رکود شرکای تجاری ایران، از طریق تجارت به ایران نیز منتقل شده و تورم داخلی را متاثر می‌نماید.
جعفری صمیمی و همکاران
1388
کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا
2006-1996
که آزادی اقتصادی بر تورم اثر قابل توجهی در منطقهی مورد نظر نداشته است، مهمترین عامل تورم در کشورهای منطقه، تورم ساختاری آنهاست و آزاد سازی اقتصادی بر تورم اثر مثبت بسیار کوچک و معناداری داشته است.
جعفری صمیمی و همکاران
1389
ایران
1388-1348
بازبودن تجاری در کوتاه مدت رابطه منفی و معناداری با تورم دارد اما اثر آن در بلند مدت مثبت میباشد. همچنین جهانیشدن تاثیر منفی و معناداری بر تورم در کوتاه مدت و بلند مدت دارد.
شریفی رنانی و همکاران
1392
ایران
1378-1368و
1387-1374
سیاست آزادسازی در بلند مدت، منجر به افزایش حجم تولید و بهره وری و نیز کاهش تورم میشود.
فتاحی و همکاران
1391
ایران
1386-1340
در نرخهای پایین تورم ارتباط معناداری بین تورم و بازبودن اقتصادی وجود ندارد اما در نرخهای بالا رابطه مثبتی بین این دو متغیر وجود دارد و با افزایش درجه باز بودن اقتصاد تورم نیز افزایش می‌یابد.
نصیری‌زاده و همکاران
1391
34 کشور منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی2008-1990
باز بودن تجاری متوسط تورم در این کشورها را کاهش میدهد و مبادله تولید- تورم کشورهای منتخب را افزایش میدهد.
فصل سوم- روش تحقیق
3-1) مقدمه
در این فصل، ابتدا الگوی اقتصاد سنجی مورد استفاده برای کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا معرفی میشود. پس از آن روش پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد و در آخر به توصیف دادهها پرداخته میشود و کلیه متغیرهای به کار رفته در مدل توضیح داده میشود.
3-2) معرفی الگوی اقتصادسنجی
برای آزمون فرضیه‌ها از روش اقتصاد سنجی دادههای تابلویی استفاده میشود.
برای بررسی تاثیر متغیرهای جهانیشدن اقتصادی بر تورم از الگوی زیر استفاده میشود.
Yi t = α + βXit + γZit + Uit (1-3)
که در آن
Yi t: نرخ تورم
α: عرض از مبدا
Xit: بردار متغیرهای مستقل و توضیحی مانند حجم پول، مخارج دولت، تولید واقعی و … که وارد الگو میشود.
Zit: زیر مجموعه‌ای از متغیرهای مورد نظر پژوهشگر که در اینجا بعد اقتصادی جهانیشدن است.
: Uit جز اخلال
i,t به ترتیب نشاندهنده زمان و کشور دادههای آماری میباشند.
در پژوهش پیشنهادی برای آزمون فرضیه‌ها از روش اقتصاد سنجی دادههای تابلویی استفاده شده است.
در پژوهش حاضر، جمع آوری متغیرها و دادههای آماری مورد نیاز به روش کتابخانه‌ای میباشد. دادههای آماری از سایت بانک جهانی و موسسه KOF جمع آوری شده است.
3-3) روش پژوهش
روش مورد استفاده در این تحقیق روش دادههای تابلویی میباشد. دادههای تابلویی ترکیبی از دادههای مقطعی و سری زمانی میباشند، یعنی اطلاعات مربوط به دادههای مقطعی را در طول زمان مشاهده میکنیم. واضح است که چنین دادههایی دارای دو بعد میباشند که یک بعد آن مربوط به واحدهای مختلف در هر مقطع زمانی خاص است و بعد دیگر آن مربوط به زمان میباشد.
استفاده از روش دادههای تابلویی نسبت به روشهای مقطعی و سریهای زمانی دو مزیت عمده دارد: اول اینکه، به محقق این امکان را میدهد تا ارتباط میان متغیرها و حتی واحدها (کشورها) را در طول زمان در نظر بگیرد و به بررسی آنها بپردازد و مزیت دوم در توانایی این روش در کنترل اثرات انفرادی مربوط به کشورها است که قابل مشاهده و اندازهگیری نیستند.
فرم استاندارد دادههای تابلویی به این صورت است:
Yi t = α + βXit + Uit (2-3)
در رابطه فوق، i نشاندهنده iامین واحد مقطعی و t نشاندهنده t دوره زمانی است.
3-4) مزایای استفاده از دادههای تابلویی
استفاده از دادههای تابلویی مزایای متعددی دارد که در ذیل به چند مورد آن اشاره میگردد:
1- دادههای تابلویی امکان طراحی الگوهای رفتاری پیچیدهتری را فراهم میکنند.
2- دادههای تابلویی امکان بیشتری را برای شناسایی و اندازهگیری اثراتی فراهم میکنند که با اتکای صرف به آمارهای مقطعی یا سری ز
م
انی به سادگی قابل شناسایی نیستند.
دادههای تابلویی حاوی اطلاعات بیشتر، تنوع گسترده تر و همخطی کمتر میان متغیرها بوده و درنتیجه کارا تر میباشند. درحالیکه در سریهای زمانی همخطی بیشتری را بین متغیرها مشاهده میکنیم.
دادههای تابلویی با ارایهی داده برای هزاران واحد، میتوانند تورشی را که ممکن است در نتیجه لحاظ افراد یا بنگاههها به صورت جمعی و و کلی حاصل میشود حداقل سازد.
با مطالعهی مشاهدات مقطعی تکراری، دادههای تابلویی به منظور مطالعهی پویای تغییرات مناسبتر و بهترند.
به طور کلی باید گفت دادههای تابلویی تحلیلهای تجربی را به شکل غنی میسازند که در صورت استفاده از دادههای سری زمانی یا مقطعی این امکان وجود ندارد. البته نمیتوان گفت مدل سازی با دادههای تابلویی هیچ مشکلی ندارد(غلامی، 1391).
3-5) روشهای تخمین مدل دادههای تابلویی
تخمین مدل دادههای تابلویی به فروض ما در مورد عرض از مبدا و ضریب شیب و جمله خطای Uit بستگی دارد. دو حالت کلی این تخمین به صورت زیر میباشد:
الف) فرض میکنیم، عرض از مبدا و ضرایب شیب در طول زمان و در مکان ثابت بوده و جملهی خطا در طول زمان و برای افراد مختلف متفاوت باشد.
ب) ضرایب شیب ثابت، اما عرض از مبدا برای افراد متفاوت است.
3-6) انواع آزمونها
با توجه به ترکیبی بودن دادههای مورد استفاده در این پژوهش، ابتدا باید نوع آنها برای هر یک از الگوها از جهت تابلویی و یا تلفیقی48 بودن مشخص گردد. برای این منظور، از آزمون لیمر49 استفاده میشود که دارای آماره F است. در اینجا دو حالت وجود دارد: یا دادهها از نوع تلفیقی میباشند که باید با استفاده از روش اثرات مشترک50 تخمین زده شوند و یا دادهها از نوع تابلویی هستند که براساس آزمون هاسمن51، باید با استفاده از یکی از دو روش اثرات ثابت52 و یا اثرات تصادفی53 برآورد گردند. حال اگر ارزش آماره F محاسبه شده از آماره F جدول کمتر باشد، در سطح معناداری تعیینشده، فرضیه H0 مبنی بر تلفیقی بودن دادهها رد نمیشود و میتوان مدل را با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی برآورد کرد. در غیر این صورت، دادهها از نوع تابلویی هستند و برای تشخیص بین اثرات ثایت و تصادفی، باید آزمون هاسمن صورت گیرد که از معیار χ^2 استفاده میکند. فرضیه صفر این آزمون بیانگر وجود اثرات تصادفی و فرضیه مقابل بیانگر وجود اثرات ثابت است. حال اگر مقدار آماره χ^2 محاسباتی از آماره χ^2 جدول کمتر باشد اثرات تصادفی پذیرفته و از روش حداقل مربعات تعمیمیافته54 برای برآورد الگو استفاده میگردد، در غیر این صورت، اثرات ثابت پذیرفته میشود و از روش حداقل مربعات معمولی برای برآورد الگو استفاده میشود.
3-7) متغیرهای موجود در الگو
الف) شاخص تورم
برای نشان دادن تورم از شاخص قیمت مصرف کننده به صورت درصدی55 استفاده شده است.
ب) شاخص جهانیشدن
در این تحقیق برای نشان دادن جهانیشدن اقتصادی، از شاخص جدید KOF استفاده میشود. مقیاس این شاخص 0 تا100 میباشد که 100 بالاترین درجهی جهانیشدن را نشان میدهد.
ج) شاخص حجم پول
برای اینمنظور از شاخص رشد پول و شبه پول استفاده شده است. MONit حجم پول کشور i ام در سال tام است.
د) شاخص تولید
برای نشان دادن تولید از رشد تولید ناخالص داخلی استفاده شده است. GDPitتولید کشور iام در سالtام است.
3-8) توصیف اطلاعات
در این تحقیق برای نشاندادن جهانیشدن اقتصادی، از شاخص جدید KOF استفاده میشود. جدول 3-1 جهانیشدن اقتصادی کشورها را با استفاده از شاخصی که توسط موسسه KOFمعرفی شده است در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا نشان میدهد که شامل 14 کشور در سالهای 2000-2010میباشد. مقیاس این شاخص 0 تا100 میباشد که 100بالاترین درجهی جهانیشدن را نشان میدهد.
با توجه به اطلاعات جدول3-1، کشور بحرین در تمام سالهای دوره زمانی2000 تا2010 به جز سال 2008 بالاترین رتبه از لحاظ جهانیشدن اقتصادی را به خود اختصاص داده است.
در سال 2008 کشور امارات بیشترین رتبهی جهانیشدن اقتصادی را دارا میباشد.
کشور ایران نیز پایینترین رتبه جهانیشدن را در تمامی دوره زمانی 2000 تا 2010 دارد.
جدول (3-1): اطلاعات شاخص جهانیشدن اقتصادیKOF برای کشورهای منتخب در سالهای 2000-2010
سال
کشور
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
61.49
59.3
60.89
60.59
58.03
60.87
55
53.35
54.31
51.74
52.19
تونس
47.13
51.52
46.73
49
53.88
52.79
50.65
48.68
48.19
43.94
43.43
الجزایر
64.55
64.49
67.88
70.2
68.74
69.67
65.63
67.02
65.32
63.44
61.92
اردن
87.4
88.55
88.96
87.37
85.42
84.32
85.12
80.59
77.74
77.12
75.82
امارات
67.35
67.7
65.72
67.88
64.3
62.77
60.06
59.73
59.77
60.76
62.02
کویت
49.92
51.46
55.31
53.99
52.67
50.54
52.58
51.75
53.29
52.27
50.22
یمن
78.65
79.02
76.47
76.74
76.46
76.77
75.88
75.36
75.07
75.23
73.91
قطر
75.33
75.72
75.16
74.34
69.2
69.7
63.71
62.1
62.25
69.61
69.36
عمان
69.58
71.05
68.82
66.89
63.98
61.08
59.42
60.09
59.75
60.68
58.32
عربستان
28.92
28.51
24.27
24.58
30.36
26.76
25.04
33.87
33.03
30.44
30.98
ایران
88.91
88.57
87.76
88.4
88.4
87.66
86.32
86.19
86.29
85.56
86.03
بحرین
49.3
48.16
48.61
50.31
48.77
48.93
43.51
40.9
9
42.22
41.94
41.29
مصر
39.25
39.73
41.59
40.75
41.6
40.94
38.8
36.48
33.89
33
33.2
سودان
51.61
49.72
48.98
49.26
46.62
46.11
41.89
46.09
43.27
40.76
36.68
مراکش
منبع: پایگاه اینترنتی موسسهKOF56
جدول 3-2 شاخص تورم در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا را در ساهای 2000-2010 نشان میدهد. برای نشان دادن تورم از شاخص قیمت مصرف کننده به صورت درصدی استفاده شده است.
همانطور که اطلاعات جدول نشان میدهدکشور ایران در سالهای 2000 تا 2009 بالاترین نرخ تورم را داشته است ولی در سال 2010 کشور عربستان بالاترین نرخ تورم را با نرخ تورم 14% دارا میباشد.
در سالهای 2000 تا 2002 کشور بحرین کمترین نرخ تورم را به خود اختصاص داده است. در سال 2003 کشور عمان با نرخ 19 % ، در سالهای 2004 و 2005 کشور عربستان، در سالهای 2006 تا 2008 کشور بحرین، در سالهای 2009و 2010 نیز کشور قطر پایینترین نرخ تورم را تجربه کرده است.
جدول (3-2): اطلاعات شاخص تورم برای کشورهای منتخب در سالهای 2000-2010
سال
کشور
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
3.91
5.73
4.86
3.67
2.31
1.38
3.96
4.26
1.41
4.22
0.33
الجزایر
1.96
2.79
3.52
3.25
2
2.58
2.35
1.59
-0.49
-1.2
-0.7
بحرین
11.26
11.76
18.31
9.31
7.64
4.86
11.27
4.5
2.73
2.27
2.68
مصر
10.13
13.5
25.54
17.21
11.93
13.43
14.76
16.47
14.34
11.27
14.48
ایران
5.01
-0.68
14.92
5.38
6.25
3.49
3.36
1.62
1.83
1.77
0.67
اردن
4
3.97
10.58
7.91
3.057
5.26
1.25
0.96
0.89
1.3
1.81
کویت
3.2
3.94
12.09
5.96
3.2
1.86
0.76
0.19
-0.29
-0.82
..
عمان
-2.43
-4.86
15.05
13.76
11.84
8.81
6.8
2.26
0.24
1.47
1.65
قطر
5.34
5.06
9.87
4.17
2.21
0.7
0.33
0.59
0.23
-1.11
-1.12
عربستان
13.25
11.25
14.3
7.97
7.2
8.52
8.41
7.71
8.33
4.87
8.03
سودان
4.42
3.53
4.92
3.42
4.49
2.02
3.63
2.71
2.72
1.98
2.96
تونس
0.88
1.56
12.25
..
..
..
..
..
..
..
..
امارات
11.17
5.41
18.98
7.91
10.84
11.81
12.51
10.83
12.24
11.91
4.59
یمن
0.99
.99
3.70
2.04
3.28
0.98
1.49
1.167
2.80
0.62
1.89
مراکش
منبع: پایگاه اینترنتی بانک جهانی57
همانطور که اطلاعات جدول 3-1 و3-2 نشان میدهد کشور ایران به طور کلی در بین 14 کشور منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا دارای تورم بالاتر است در حالیکه دارای شاخص جهانیشدن اقتصادی پایینتری است.
در نمودارهای زیر روند تورم در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا بر اساس اطلاعات جدول 3-2 ترسیم شده است. محور افقی نشان دهنده سال و محور عمودی نشان دهنده درصد تورم میباشد.
نمودار (3-1): روند تورم کشور الجزایر
نمودار( 3-2): روند تورم کشور بحرین
نمودار (3-3): روند تورم کشور مصر
نمودار (3-4): روند تورم کشور ایران
نمودار (3-5): روند تورم کشور اردن
نمودار (3-6): روند تورم کشور کویت
نمودار (3-7): روند تورم کشور عمان
نمودار (3-8): روند تورم کشور قطر
نمودار (3-9): روند تورم کشور