به تدریج در مورد تعهداتى که موضوعشان فعل یا ترک فعل از نوع دیگرى نیز بود، مراعات شد. بعدها نیز در قرن هجدهم، هر نوع شرط مبنى بر پرداخت وجه التزام ـ چنانچه جنبه تنبیهى داشته و یا نامعقول تشخیص داده مى شد ـ باطل اعلام گردید.
همان گونه که ملاحظه می شود اصل حسن نیت به سبب اهمیت خود ضابطه ای اساسی در حل و فصل اختلافات در هنگام داوری و تفسیر قراردادهای بین المللی است. نگاهی به تفسیرهای انجام شده در قراردادهای بین المللی این مسئله را به خوبی روشن می نماید که حسن نیت چه جایگاهی در تفسیر قراردادهای بین المللی دارد.لذا یکی از پیچیده ترین و در عین حال مهمترین موضوعات مربوط به حقوق قراردادهای بین المللی بحث تفسیر قرارداد و جایگاه حسن نیت در فرایند کشف و استنباط قصد مشترک متعاقدین است . منشا تحلیلی این امر «ضرورت اجرای مورد قرارداد»است و در واقع غایت و هدف اصلی هر توافقی اجرای مفاد آن است و این امر در صورت بروز اختلاف، متوقف بر تفسیر قرارداد بر مبنای حسن نیت و تعیین حقوق و تعهدات انشاءکنندگان آن می باشد.

ب:اهمیت و ضرورت تحقیق
ضرورت و اهمیت تفسیر قراردادها در حوزه بین المللی از دو جنبه قابل توجه است :الف –فرایند شکل گیری و تنظیم قراردادهای بین المللی عمدتاً با قراردادهای داخلی متفاوت است ؛ به همین جهت، وصف بین المللی بودن آنها اقتضاء می نماید قراردادهای مذکور بیشتر در پرتو کنوانسیون ها و اسناد بین الملی مورد تفسیر قرار گیرند و با وجود اینکه این قراردادها مانند قراردادهای داخلی از «توافق اراده ها » نشات می گیرد، اما هرگز نمی توان آنها را با توجه به معیارها و ضوابط قراردادهای داخلی تفسیر نمود. ب- گستردگی و تنوع چشمگیر قرارددهای بین المللی در سه حوزه مبادله کالا ،خدمات و مالکیت فکری سبب گردیده فرایند تفسیر این قراردادها تحلیل عمیق ترو تخصصی تری را نیاز داشته باشد؛ضمن اینکه هر کدام از این حوزه ها خود دستخوش انشعاب های فراوان با موضوعات و مسائل جدید گردیده است. بنابراین، در قراردادها بین المللی در حوزه تجارت بین الملل پیدا کردن تمام زوایای تاریک و پنهان اراده طرفین از ظرافت خاصی برخوردار است. بدون شک مستلزم آگاهی و شناخت مراجع حل اختلاف با کنوانسیون ها، اسناد یکنواخت و اصول و تکنیک های تفسیر قراردادهای بین المللی می باشد.

ج:سابقه و پیشینه تحقیق
با توجه به اینکه در حوزه تفسیر قراردادها و همچنین در مورد اصل حسن نیت کتب و مقالات فراوانی تدوین گردیده است و حسن نیت را از جنبه های مختلف همچون رابطه حسن نیت با عرف ، قراردادهای خصوصی، انصاف و غیره مورد بحث و بررسی قرار داده اند؛ ولی در مورد کاربرد و جایگاه حسن نیت در تفسیر قراردادهای بین الملی از حوزه تجارت بین الملل تحقیقات جامع و کاملی چه در قالب مقاله و چه کتاب انجام نگرفته است. لذا از این جهت پژوهش حاضر کاملاً نو و جدید است. امید است که پژوهش حاضر دریچه ای ،برای نگارش هر چه بیشتر کتب و مقالات علمی در جهت ارتقای دانش حقوقی متخصصین، عالمان حقوق، تدوین کنندگان و جامعه دانش پژوه باشد.
د:سوالات و فرضیات تحقیق
1-حسن نیت چه جایگاهی در تفسیر قرار دادهای بین المللی دارد ؟
2-تفسیر بر اساس حسن نیت از لحاظ ساختاری و ماهوی در قراردادهای بین المللی، چه وجه تمایزی با معاهدات بین المللی دارد ؟
3-تفسیر قراردادهای بین المللی با توصیف ،تکمیل ،اصلاح و تعدیل قراردادها چه تفاوتی دارد؟
فرضیات:
1-حسن نیت جایگاه مهمی در تفسیر قرارداهای بین المللی بعنوان کاشف اراده ضمنی در مرحلۀاحراز قصد مشترک و تبیین الفاظ و اظهارات طرفین قرارداد دارد.
2- تفسیر بر اساس حسن نیت از لحاظ ساختاری و ماهوی در قراردادهای بین المللی متفاوت از تفسیر معاهدات بین المللی است.
3- تفسیر قراردادهای بین المللی با توصیف، تکمیل، اصلاح و تعدیل دارای تفاوت ساختاری و ماهوی است و تمایز بین تفسیر قرارداد با تکمیل آن از عمق و ضرافت بیشتری برخورداراست.

ه:روش تحقیق
روش پژوهش تحلیل- توصیفی با مراجعه به منابع سنتی (کتابخانه ها)ودیجیتالی(سایتهای معتبر)و استفاده از مقالات علمی-پژوهشی و پایان نامه ها در مراکز اموزشی و علمی صورت می باشد.

ز: سازماندهی تحقیق
پژوهش حاضر در 5 فصل تدوین یافته ؛ که فصل اول کلیات در دومبحث، که مبحث اول به تبیین و بررسی اصل حسن نیت و مبحث دوم آن به بررسی ابعاد حسن نیت و مقایسه ان با نهادهای مشابه اختصاص یافته است؛ فصل دوم به تبیین مفهومی، شیوه، ابزارها و منابع تفسیر قراردادهای بین‌المللی که در مبحث اول آن به بررسی مفهوم، شیوه، منابع و ابزارهای تفسیر قراردادهای بین‌المللی و مبحث دوم، اصول حاکم بر تفسیر قراردادهای بین‌المللی مورد بررسی واقع شده و در فصل سوم ، مبانی، اوصاف، نقش و معیار تشخیص حسن نیت درقراردادهای بین المللی که در مبحث اول آن به بررسی مبانی و اوصاف حسن نیت در قراردادهای بین المللی و در مبحث دوم آن نقش و معیار تشخیص حسن نیت در قراردادهای بین المللی و در فصل چهارم، قلمرو حسن نیت قبل و حین انعقاد قراردادهای بین المللی که در مبحث اول آن حسن نیت در مرحله پیش از انعقاد ودر مبحث دوم، قلمرو حسن نیت در مرحله انعقاد قراردادهای بین المللی مورد بحث و بررسی واقع شده و در فصل پنجم به عنوان حسن ختام پژوهش به بررسی قلمرو حسن نیت بعد ازانعقاد قراردادهای بین المللی که در مبحث اول آن حسن نیت در مرحله اجرای قراردادهای- بین المللی و در مبحث دوم قلمرو حسن نیت در تفسیر قرار دادهای بین المللی مورد بحث وبررسی قرار گرفته است.

فصل اول:

کلیات

مبحث اول: اصل حسن نیت
در مبحث اول با ارائه مفهوم حسن نیت و تعاریف ارائه شده از آن در حقوق رم، فرهنگ‌های حقوقی و دکترین، تعریف مورد نظر ارائه‌ می‌شود که در ذیل به آن‌ها اشاره خواهیم داشت.
گفتار اول: تبیین مفهومی حسن نیت
حسن نیت در مفهوم حقوقی – اخلاقی دارای انعطاف بیش از حد است به گونه‌ای که نمی‌توان به‌طور قاطع به تعریف جامع و مانع از آن نایل شد. انعطاف‌پذیری بیش از حد حسن نیت یکی از شایع‌ترین ایراداتی است که مخالفین اصل حسن نیت در رد آن مورد استناد قرار می‌دهند. انعطاف‌ و ابهام مفهوم حسن نیت به حدی است که یافتن دیدگاهی منسجم در تعریف حسن نیت بسیار دشوار است و این دشواری باعث شده است که نویسندگان حقوقی و دادگاه‌ها به جای تلاش در یافتن تعریف تحلیلی از حسن نیت به بیان مصادیق آن اکتفا کنند.
بند اول: مفهوم حسن نیت
حسن نیت تا حد زیادی، یک مفهوم اخلاقی است که متشکل از مفاهیمی چون انصاف است. جنبه اخلاقی حسن نیت ضرورتاً منتهی به ابهام در خصوص مفهوم حسن نیت می‌شود چه موازین اخلاقی بر حسب افراد، شرایط اجتماعی و اوضاع و احوال متفاوت هستند. حسن نیت به عنوان یک اصل در حقوق قراردادهای بین‌المللی و تفسیر آن‌ها همواره به صورتی روشن تعریف نشده و تعریفی از آن به دست داده نشده است. این امر عمدتاً بدان خاطر است که مفهوم حسن نیت به‌طور کلی به عنوان اساسی برای اصلاح نتایج غیر منصفانه‌ای بکار می‌رود که از اعمال قواعد حقوق قراردادهای بین‌المللی به صورت حقوقی محض ناشی می‌شود. در نتیجه مفهوم حسن نیت معانی مختلف در شرایط و زمینه‌های مختلف قراردادهای بین‌المللی می‌یابد.
بدین ترتیب، از آنجایی که مفهوم حقوقی حسن نیت مبتنی بر مفهوم اخلاقی انصاف است، طبیعتاً ارائه تعریفی جامع و مانع از آن دشوار است چرا که رفتارهای منصفانه، به طور طبیعی بسته به رویکرد افراد متغیر است.
دشواری تعریف انصاف به عنوان یک اصل کلی اخلاقی در تلاش جهت تعریف مفهوم حقوقی حسن نیت در قراردادهای بین‌المللی نیز مطرح می‌شود. رویکردهای بی‌شمار در خصوص انصاف و حسن نیت طبیعتاً منتهی به ابهام در مفهوم می‌شود. در این خصوص برخی اظهار می‌نمایند:
جنبه اخلاقی حسن نیت و به تبع آن ابهام و انعطاف آن، در عمل آثاری چند به بار آورده است:
اولاً، در بین نظام‌های حقوقی در پذیرش اصل حسن نیت اختلاف وجود دارد و بعضی از نظام‌ها به خصوص انگلیس از پذیرش اصل حسن نیت به دلیل ابهام آن و اینکه بیشتر یک اصل است تا قاعده حقوقی، امتناع می‌ورزد؛
ثانیاً، بعضی نظام‌ها با وجود پذیرش حسن نیت آن را محدود به قلمرو خاص می‌کنند. حقوق آمریکا نمونه بارز چنین نظامی است که حسن نیت را محدود به قلمرو اجرای قراردادها و ضمانت اجرای آن کرده است؛
ثالثاً، حتی در نظام‌هایی که به‌طور سنتی از مدافعان اصل حسن نیت بوده‌اند، به تعریف حسن نیت به صورتی روشن در قوانین بر نمی‌خوریم و برای آگاهی از آن باید سراغ دکترین و رویه قضایی رفت. هیچ نظام حقوقی را در خانواده رومی ژرمنی و کشورهای تابع این سیستم نمی‌توان یافت که از حسن نیت تعریفی ارائه کرده باشد؛
رابعاً، کشورهای معدودی را می‌توان یافت که در قوانین خود از حسن نیت تعریفی ارائه کرده باشند. در این موارد هم تعریفی که ارائه شده، صرفاً یک جنبه خاص از آن را مطرح کرده است.
برای مثال ماده 723 قانون مدنی هندوراس مقرر می‌دارد: «حسن نیت عبارت است از آگاهی از کسب تصرف و مالکیت شی از طریق وسایل مشروع، فارغ از تقلب و سایر عیوب …».
«حسن نیت عبارت است از صداقت واقعی و رعایت استانداردهای تجاری متعارف معامله منصفانه در تجارت».
خامساً، در آن کشورهایی که از حسن نیت تعریف ارائه شده است اتفاق نظر در خصوص مفهوم حسن نیت بین دکترین و رویه قضایی وجود ندارد. حقوق آمریکا نمونه روشن چنین وضعیتی است.
دشواری تعریف حسن نیت از دید بعضی حقوقدانان تا به آن حد بوده است که عنوان مقاله خود درباره‌ی حسن نیت را «تعریف امر تعریف ناشدنی» گذاشته‌اند.
به عبارتی دیگر، حسن نیت مفهومی است سهل و ممتنع؛ سهل است چون که حسن نیت در نگاه اول معنایی نسبتاً آشکار و روشن دارد و لذا ابتدائاً معنایی از این عبارت در ذهن نقش می‌بندد و ممتنع است چون که با شناختی که از قراردادهای بین‌المللی و قلمرو کلی حسن نیت در آن وجود دارد ارائه تعریف جامع و مانع از مفهوم حسن نیت کار آسانی نیست.

بند دوم: حسن نیت در فرهنگ‌های حقوقی
شاید فرهنگ‌های حقوقی اولین منابعی باشند که معمولاً محققین، قضات و وکلاء در جستجوی تعریف عملی از حسن نیت مورد توجه قرار می‌دهند. درهمین راستاست که برخی تلاش کرده‌اند زمینه‌ای برای مفهوم حسن نیت درفرهنگ‌های فارسی پیداکنند. این تلاش در عین حال که از حیث لغت ‌شناسی ارزنده است ولی از حیث شناسایی مفهوم فاقد ارزش است چه حسن نیت به عنوان یک اصل و مفهوم حقوقی، ترجمه شده اصول حقوقی کشورهای دیگر است. بنابراین مفهوم‌شناسی آن از طریق مراجعه به لغت‌نامه‌های زبان مقصد کار چندان صحیحی به نظر نمی‌رسد.
«حسن نیت تعاریف مختلف برای حوزه‌های مختلف حقوقی ارائه می‌دهد. برای مثال، تعریف حسن نیتی که برای دعاوی مربوط به صدور سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد متفاوت از تعریفی است که در دعاوی مربوط به قبول یک چک جعلی بکار برده می‌شود.»
حسن نیت «ویژگی کسی است که با قصد صحیح و درست و بدون مکر و حیله رفتار می‌نماید». در این معنا، مصادیق رفتاری در شکل صحبت کردن و عمل کردن ظاهر می‌گردد. لذا، با جداسازی مراحل مذکور، حسن نیت در زمان واحد به عنوان ویژگی قصد و عمل شخص معرفی می‌گردد.
«حسن نیت معادل حقوقی حسن اراده اخلاقی است. حقوق با توجه به این حسن اراده برای آن در اعمال و روابط حقوقی ارزش قایل شده و آثار و امتیازاتی به ان اعطا می‌کند که غالباً در مفهوم متضاد خود برای به جریان انداختن ضمانت اجرای سوء‌نیت، به‌ویژه تدلیس یا تقلب، متبلور می‌شود.»
ژرار کورنو در اثر ارزشمند «اصطلاحات حقوقی» با تبعیت از دکترین قرن 19 آلمان مبنی ب